Obrzędy i tradycje wielkanocne

Niedziela Palmowa

 
Wielki tydzień zaczyna się Niedzielą Palmową. Kiedyś nazywano ją kwietną lub wierzbową. Palemki-rózgi wierzbowe, gałązki bukszpanu, malin, porzeczek - ozdabiano kwiatkami, mchem, ziołami, kolorowymi piórkami. Po poświęceniu palemkami biło się lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Połknięcie jednej poświęconej bazi wróżyło zdrowie i bogactwo.Wetknięte za obraz lub włożone do wazonów palemki chroniły mieszkanie przed nieszczęściem i złośliwością sąsiadów.

Pisanki

 

Jajka w okresie wielkanocnym umieszcza się wśród pokarmów pod postacią kolorowych pisanek. W zależności od regionu, jajka te noszą równe nazwy i zdobione są w różny sposób. Zwyczaj malowania jaj pojawił się w Polsce prawdopodobnie w okolicach dziesiątego wieku, ponieważ najstarsze pozostałości odnalezione podczas wykopalisk pochodzą z tego okresu. Pisanki wykonuje się w Wielką Sobotę przed Wielkanocą. Według różnych tradycji, w różnych częściach kraju wykonuje się je na kilka sposobów. Do najstarszych należą kraszanki, powstałe poprzez gotowanie jaj w wywarze roślinnym, nadającym skorupce specyficzną barwę.Obecnie jaja zrobi się malując je farbkami przy użyciu pędzelka, bądź też oklejając specjalnie przygotowanymi naklejkami, chociaż w niektórych domach nadal barwi się je przy użyciu cebuli.

Święconka

Święconka to nazwa pokarmów święconych w kościele w Wielką Sobotę. Święconkę oznacza również uroczyste śniadanie wielkanocne. Święcenie potraw w Wielką Sobotę niegdyś odbywało się w domach, ponieważ poświęcone musiało być wszystko, co miało znaleźć się na wielkanocnym stole. Z czasem zaczęto chodzić ze święconką do kościoła.W koszyku wielkanocnym nie może zabraknąć jajek (które symbolizują nowe życie) w postaci kolorowych pisanek i kraszanek; baranka (symbolizującego umęczonego Chrystusa); soli, która miała chronić przed zepsuciem. Poświęcić należy też: chleb, wędlinę, chrzan,

pieprz i ciasta świąteczne. Dawny zwyczaj na wsiach nakazywał, aby wracając ze święconką, obejść dom trzy razy zgodnie ze wskazówkami zegara, co miało wypędzić złe moce z gospodarstwa.

Śmigus Dyngus

Zwyczaj ten znany jest w całej Polsce. Dawniej przestrzegano zasad, że w poniedziałek wodą polewali chłopcy a we wtorek dziewczęta. Dzisiaj zaniechany, jedynie w niektórych miejscowościach  przestrzegany w tradycyjnej formie. Tradycyjne wzajemne polewanie się w poniedziałek wielkanocny zawiera głęboki sens oczyszczenia duszy oraz przypomnienia, ze woda jest konieczna do życia, że bez wody nie ma radości i potrzebnej w życiu urody dla dziewcząt jak i dla chłopców.

Julia Pałka